Trên mỗi đồng tiền của từng quốc gia không chỉ thể hiện mệnh giá, giá trị của nó mà còn ẩn chứa một câu chuyện lịch sử hay một nét văn hóa riêng. Nếu tìm hiểu kỹ trên các đồng tiền hay trên những tờ tiền giấy của Hàn Quốc bạn sẽ thấy có in hình một địa danh hay một nhân vật lịch sử nào đó. Sau đây Du Học Agape xin giới thiệu với các bạn tiểu sử của những nhân vật được lưu danh trên những đồng tiền, tờ bạc của Hàn Quốc.
1. Đồng xu 100 won
Hàn Quốc có 4 mệnh giá đồng tiền xu là 10 won, 50won, 100 won và 500won. Tuy nhiên chỉ duy nhất đồng tiền 100 won là in hình nhân vật trên đó. Vậy thì nhân vật đó là ai? Đó là tướng quân Yi Sun-sin (1545-1598), một chỉ huy quân đội nổi tiếng mang lại nhiều chiến thắng lớn cho vương triều Josen.
Tướng quân Yi Sun-sin sinh năm 1545 ra tại Hanyang (bây giờ là Seoul). Từ nhỏ ông đã thích bắn cung và chơi trò chiến trận. Đến năm 32 tuổi, ông thi đỗ vào Võ Khoa (무과, khoa tuyển quan võ). Khi trở thành quan võ ông đã chỉ huy khu vực tỉnh Hamkyong-do phía Bắc và đánh đuổi được dân tộc Mãn Châu (女眞族), lập nên chiến công lớn. Tướng quân Yi Sun-sin rất có tài chiến lược, Mỗi khi chiến tranh ông đều xây dựng chiến thuật tinh tường dựa trên đặc điểm khí hậu, địa hình v.v..của từng khu vực. Điển hình là trận chiến năm 1592 tại đảo Hansan, ông đã sử dụng chiến thuật Hakil chiến, tức là lợi dụng sương mù để bao vây kẻ thù và dùng hỏa tiễn tiêu diệt kẻ tại chiến tuyến Fanok và Geobuk (판옥선, 거북선) mang lại chiến thắng vang dội. Mặc dù tướng quân Yi Sun-sin mang lại nhiều chiến công cho đất nước nhưng triều đình Chosen lại tin vào tin đồn của quân Nhật với mưu đồ đưa tướng Yi Sun-sin vào thế trận nguy hiểm. Vì không tuân theo mệnh lệnh điều quân của nhà vua nên ông đã bị cắt chức và áp giải về Hanyang bỏ vào ngục. Khi thế trận trở nên nguy biến, ông được triều đình cử làm tổng chỉ huy hải quân ba vùng Gyeongsang, Jeolla, và Chungcheong. Tướng quân Yi Sun-sin đã kéo hết đạo quân chiến đấu với 500 hải chiến Nhật và đã dành chiến thắng cuối cùng. Không may, ông bị trúng tên của kẻ thù và qua đời trong trận chiến lịch sử đó.
Nhiều người phản ánh rằng có công bằng không khi một nhân vật quan trọng nhất nhì trong lịch sử Hàn Quốc như tướng quân Yi Su-sin lại chỉ được in trên đồng tiền xu mệnh giá 100 won mà thôi? Giải thích điều này ngân hàng Hàn Quốc cho biết: “ Các nhân vật được in trên tiền giấy hay đồng xu Hàn Quốc không được sắp xếp dựa trên mệnh giá hay theo tầm quan trọng của nhân vật, tất cả chỉ mang tính gợi nhớ và lòng biết ơn đến các nhân vật lịch sử đó. Thực tế, trước khi những mệnh giá lớn ra đời thì hình tượng tướng Yi Su-sin trên đồng tiền Hàn Quốc đã có mặt xuyên suốt lịch sử tiền tệ và được phổ biến trong mọi tầng lớp nhân dân cho đến bây giờ.”
2. Tiền 1000 won
Mệnh giá thấp nhất trong tiền giấy Hàn Quốc là tờ 1000 won. Trên đó cũng được in hình của một nhân vật nổi tiếng của Hàn Quốc trong thời đại Joseon là Yi Hwang (1501-1570)
Yi Hwang (이황, 1501-1570), là một trong những học giả lỗi lạc và tiêu biểu trong triều đại Joseon . Mồ côi cha từ nhỏ, Yi Hwang được mẹ nuôi nấng và dạy dỗ. Ông học Luận ngữ từ người chú của mình từ năm 12 tuổi. Đến năm 22 tuổi, ông lên Kinh thành và học tại Học Viện SungKyungwan, nơi đào tạo Nho học cao cấp nhất của triều đình Joseon. Năm 1527 ông thi đỗ và được bổ làm quan và giữ nhiều chức vụ quan trọng trong triều đình qua 4 đời vua Trung Tông, Nhân Tông, Minh Tông, Tuyên Tổ. Yi Hwang không thích cuộc sống chốn quan trường nên ông đã từ chức về quê ở ẩn, chuyên tâm học thuật nghiên cứu và dạy học. Ông là tác giả của nhiều công trình nghiên cứu Nho học nổi tiếng và có giá trị cao.
3. Tiền 5000 won
Nhân vật được in trên tờ 5000 won cũng là một học giả và chính trị gia tài giỏi. Ông cũng chính là con của nhân vật nữ duy nhất được in trên tờ tiền 50,000 won.
Lý Nhị (이이, 1536-1584), một học giả , chính trị gia nổi tiếng thời trung kỳ của triều đại Joseon. Thân mẫu của ông là Bà Shin Saimdang, nữ thi sĩ, danh hoạ, văn sĩ, nhà thư pháp tài danh.
Khi mới 13 tuổi, ông đã thi đậu tiến sĩ. Ông 9 lần dự thi và đều đỗ đầu, vì thế thiên hạ gọi ông là Cửu độ trạng nguyên công. Ông đã có nhiều nỗ lực để cải cách xã hội thông qua học vấn vấn của mình. Đặc biệt ông còn nổi tiếng bởi đã dự đoán chính xác cuộc chiến do Nhật phát động và chủ trương phòng bị trước. Nhưng đáng tiếc là chủ trường của Lý Nhị đã không được đón nhận vào thời điểm đó và cuối cùng chiến tranh đã nổ ra, triều đình Joseon đã phải gánh chịu nhiều thiệt hại nặng nề.
4. Tiền 10,000 won
Khác với những nhân vật trên, tờ 10,000 won phác họa hình ảnh của một vị minh vương là Thế Tông Đại Đế (세종대왕). Ông đã góp phần trong việc ngăn chặn xâm lược từ bên ngoài và giữ vẹn lãnh thổ Hàn Quốc như ngày hôm nay. Ngoài ra ông cũng là người đã phát triển khoa học kỹ thuật để người dân có thể trồng trọt canh tác tốt hơn. Đặc biệt Vua Thế Tông đã phát minh ra chữ Hangul nhằm giúp cho người dân thường cũng có thể học và đọc chữ.
Thế Tông Đại Đế (세종대왕, 1397-1450) là vị vua thứ 4 của triều định Joseon. Khi lên ngôi, Thế Tông Đại Đế đã ban hành nhiều cải cách về tổ chức nhà nước, quân sự, văn hoá, và phát triển khoa học kỹ thuật. Những công trình khoa học kỹ thuật tiêu biểu có thể kể đến là ‘Huấn dân chính âm’-훈민정음 (Hangul), đồng hồ nước, đồng hồ mặt trời, thiên cầu v.v..
‘Huấn dân chính âm’ (훈민정음) là công trình nghiên cứu chữ quốc ngữ Hangul gồm 17 phụ âm, 14 nguyên âm dễ học hơn so với Hán vì vậy những người dân thường cũng có thể dễ dàng học và đọc được. ‘Huấn dân chính âm’ được công nhận là di sản thế giới UNESCO năm 1997 và được sử dụng với tên Hangul từ năm 1910
Vua Thế Tông cũng phát minh ra các công cụ như đồng hồ nước (자격루), đồng hồ mặt trời (앙부일구), dụng cụ quan trắc thiên thể (혼천)để người dân có thể biết được chính xác thời gian, tiết trời và mùa giúp ích cho đời sống thường nhật và việc đồng án.
5. Tiền 50,000 won
Shin Saimdang (1504-1551), là nhân vật nữ đầu tiên và duy nhất được in trên tiền tệ Hàn Quốc cho đến hiện tại trên mệnh giá 50,000 won.
Shin Saimdang (1504-1551) là một nữ thi sĩ, danh hoạ, văn sĩ, nhà thư pháp dưới thời Joseon, thân mẫu của học giả Nho giáo nổi tiếng Lý Nhị xuất hiện trên tờ bạc 5,000 won. Shin Saimdang không chỉ nuôi dưỡng con trai thành một học giả xuất chúng mà bà còn thực hiện tốt vai trò giúp đỡ để chồng để chồng đạt được thành công. Shin Saimdang là hình mẫu người mẹ tài giỏi và người vợ mẫu mực của thời đại Joseon.
Nguồn tham khảo: wilipedia, naver지식백과, KIIP,
https://terms.naver.com/entry.nhn?docId=542496&cid=46622&categoryId=46622
